Сербиэ
Сербиэ серб-бз. Република Србија | |||||
| |||||
Гоуидзэр: «Само слога Србина спасава» | |||||
Къэрал уэрэд: «Боже правде» ( едэӀун (info)) | |||||
Хуитыныгъэм и махуэ | 2006 мэкъуауэгъуэм и 3 | ||||
Нэхъышъхьэбзэхэр | сербыбзэ | ||||
Къалэ нэхъышъхьэр | Белград | ||||
Къалэ нэхъ инхэр | Белград, Нови-Сад, Приштина, Ниш | ||||
ӀэнатӀэ хабзэр | республикэ | ||||
Президентыр Премиер-министыр Скупщинэ тхьэмадэ |
Александар Вучич Милош Вучевич Ана Брнабич | ||||
ШӀыпӀэр • Псори |
111-нэ дунем 88 361 км² | ||||
Къэралым и джылэр • ЗэралъытэмкӀэ (2013) • Ӏувагъыр |
9 090 715 цӀыху (84-нэ) 115 цӀыху/км² | ||||
ВКӀуП • КъыхэкӀыр (2008) • Зы цӀыхум къытехуэр |
$48,816 млрд. (67-нэ) $7,000 | ||||
Сомыр (Валутэр) | cербиэкӀэ динар (RSD, кодыр 941) | ||||
Интернет-доменхэр | .rs | ||||
Телефон кодыр | +381 | ||||
Зэманыгъуэхэр | +1 | ||||
Сербиэ Уикисурэтылъэм |
Сербиэ (серб-бз. Република Србија) — Еуропэм хэт къэрал. Къалэ нэхъышъхьэр — Белград.
Хэкумэтх
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Сербиэ Еуропэм, Балкан хы тӀыгуныкъуэм хэт.
Гъунапкъэхэр здыӀухьэр: ишъхъэрэмкӀэ — Межарейм, къуэкӀыпӀэмкӀэ — Румыниэм, Балгариэм, ипшъэмкӀэ — Македониэм, Республикэ Косовом (дунейпсом къамылъыта къэрал), Албаниэм, къуэхьэпӀэмкӀэ — Хоруатиэм, Боснэрэ Хьэрцеговинэм, БгыфӀыцӀейм.
Къэралым и инагъыр — 88 361 км².
Тхыдэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Курыт лъэхъэнэхэм Балканхэм Сербиэ пэштыхьей къыхокӀыр. 1389 гъэм, сербыдзэм и къэру къимыхьу туркудзэр токӀуэ Косово губгъуэм, Сербиэр псоуэ Уэсмэн империэм щыхэхьэр 1459 гъэм.
1815 гъэм Сербиэм аутоном статус къештэ Уэсмэн империэм здыхэтым, 1878 гъэм къэрал хуит мэхъур.
Япэрей дунейпсо зауэр иуха яуж Сербиэр 1918 гъэм Сербхэм, хоруатхэм, солуэнхэм я пэштыхьейм хэт мэхъур (1929 гъэм щыкӀэдзауэ Йугослау хъуар)
ЕтӀуанэ дунейпсо зауэм щыгъуэ Йугослаур «Осим» и къэралхэм оккупациэ яшъат, 1945 гъэм и нэкъыгъэм къыхагъэкӀыжьауэ.
1980-хэм я кӀэм Йугослаум политикэмрэ экономикэмрэ я кризис кӀедзэ, къэралыр зэхэкӀынымрэ, джылэ зауэмрэ нигъэсу. ИкӀэм федерациэм хэту къэнэжьахэр Сербиэмрэ КъушъхьафӀыцӀэмрэ, Йугослаур зэрщыту щызэгуэхуар 2006 гъэм.
2008 гъэм Косово Республикэм хуитыныгъэ къештэ, ауэ, Сербиэ ӀэнатӀэгъуэм ар къылъытакъым.
Джылэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Джылу дэсым и бжыгъэр - 9 млн (2013 гъэм и къэлъытэгъуэкӀэ).
ЛъэпкъкӀэ - сербхэр (82.86 %), венгхэр (3.91 %), боснийхэр (1.82 %), пэмыкӀхэр.
Къэралым и нэхъышъхьэбзэхэр - сербыбзэ.
Экономикэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]ВКӀуП-р 2008 гъэмкӀэ здынэсар $48,816 млрд.
Валютэр — cербиэмкӀэ динар.
Администрациэ гуэчыгъуэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Сербиэ — къэрал унитару щыт.
Къэралыр аутоном администрациэкӀэ зэхэт - Воеводина, Косово Метохиэрэ. АдминистрациэмкӀэ хэку 29, куей 211 мэгуэш.
ТехьэпӀэхэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Еуропэм и къэралхэр |
||
---|---|---|
Къэралхэр | Азэрбиджан¹ • Албаниэ • Алыджей • Андоррэ • Аустрэ • Белгиэ • Балгариэ • Боснэрэ Хьэрцеговинэрэ • Британиэшхуэ • Ватикан • Даниэ • Джэрмэней • Ермэлы¹ • Ирлэнд • Ислэнд • Къазахъстэн² • БгыфӀыцӀей • Латвиэ • Лэхьый • Литоу • Лихтэнштейн • Луксембург • Македониэ • Малтэ • Мэжарей • Молдавиэ • Монако • ЩӀылъабжьэхэр • Норуегиэ • Португал • Италэ • Румыниэ • Сан-Марино • Сербиэ • Слоуакэ • Слоуэнэ • Тырку² • Украинэ • Урысей² • Урысыху • Финлэнд • Фрэнджей • Хоруатиэ • Хъырцей¹ • Чехиэ • Шуэц • Шуэцарэ • Исбухьэн • Эстониэ • Шотлэнд • Уэлс | |
ЧӀыпӀэм шъхьэфимыт | Аландхэм хы тӀыгухэр • Гернси • Гибралтар • Джерси • Мэн хы тӀыгухэр • Фарерхэм хы тӀыгухэр • Шпицберген • Ян-Майен | |
Дунейпсом къамылъыта къэрал | Азгъей • Косово • Приднестровиэ | |
¹ Ныкъуэу е лъэныкъуэкӀэ Еуропэм хэт къэралхэр. ² Азиэм. |
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ хэкумэтхымкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. Мы псалъашъхьэр зэфӀэкӀыгъуэфкӀэ нэхъ тэрэзымкӀэ зэхъукӀын хуэй. |