Аустриэ

	Аустриэ; Republik Österreich
Аустрэм и нып	Аустрэм и дэмыгъэ
	Къэрал уэрэд: «Land der Berge, Land am Strome» ( едэӀун (info))
Щыхалъхьар	1955 бадзэуэгъуэм и 24 (зэгуэт оккупациэм къыхэкӀа)
Нэхъышъхьэбзэхэр	джэрмэныбзэ;
Къалэ нэхъышъхьэр	Венэ
Къалэ нэхъ инхэр	Венэ, Грац, Линц
ӀэнатӀэ хабзэр	Парламент республикэ
Президент; Канцлер	Александр Ван дер Беллен; Карл Нехаммер
ШӀыпӀэр; • Псори; • % псым пӀэуэ иубыдыр	113-нэ дунем; 83 883 км²; 1,7
Къэралым и джылэр; • ЗэралъытэмкӀэ (2023); • Ӏувагъыр	; 9 104 772 цӀыху ; 109 цӀыху/км²
ВКӀуП; • КъыхэкӀыр (2008); • Зы цӀыхум къытехуэр	; $330 669 млрд (34-нэ); $39 887
Этнохоронимыр	аустрэхэр, аустрэ
Сомыр (Валутэр)	Евро
Интернет-доменхэр	.at, .eu
Зэманыгъуэхэр	+1
	↑ хэкухэм я бзэхэр: слоуэныбзэ (Каринтиэ), градищан-хоруатыбзэ, венгерыбзэ (Бургенланд) ;

Аустриэ (Áустриэ Респýбликэ; джэр-бз. Republik Österreich) — Курыт Еуропэм хэт къэрал, Еуропэ Зэгуэтым хэт. Къалэ нэхъышъхьэр — Венэ.

Хэкумэтхыр

Къэралыр Еуропэм и кум хэт, И къэрал гъунэхэр ишъхъэрэм Джэрмэным, Чехым, Слоуакым ирокӀуэ, къуэкӀыпӀэм Межарейм, ипшъэм Слоуэным, къуэхьэпӀэм Лихтэнштейм, Шуэцарым.

Климатыр курыту щыт, шӀыпӀэр къуэкӀэ-бгыкӀыу. ШӀыпӀу иубыдыр 83 883 км².

Джылэр

Джылэ дэсым и 94% аустрэхэмрэ джэрмэнхэмрэ. ПэмыкӀ лъэпкъцӀыкӀуэгъу бжыгъэ нэхъыбэ зиӀэхэр: венгырхэр, чеххэр, слоуэнхэр, хоруатхэр. Джылу дэсу хъуар зэрыхъур (2023 гъэмкӀэ) 9.104.772 цӀыху.

Къэрал-политикэ хабзэхэр

Аустрэр парламент республикэ. Иджырей конституциэ иӀэр 1920 гъэм хахара.

Къэралым и тхьэмадэр

Къэралым и тхьэмаду тетыр Президент федерал, илэсихкӀэ хахыр.

ХабзэдэгъэкӀ ӀэнатӀэр

ХабзэдэгъэкӀ ӀэнатӀэр палатитӀу щыт, Федералыр зэхуэс, Федералымрэ Лъэпкъ хасэхэмрэ хэтху.

Лэжьыгъэ ӀэнатӀэр

Тхьэмадэгъуэм и нэхъышъхьэр Федерал канцлерыра.

АдминистрациэмкӀэ зэргуэчыр

Аустрэр федерал республику щытхи администрациэмкӀэ шӀыпӀэ бгъууэ зэхокӀыр - Бургенланд, Каринтиэ, КӀагъ Аустрэ, Ипшъэ Аустрэ, Залцбург, Штириэ, Тирол, Форарлберг, Венэ.

Тхыдэр

Иджырей Аустриэм и шӀыпӀэм цӀыхухэр итӀысхьэн щыкӀадзар иджыри ди лъэхъэнэм ипэм щыгъуэ.

Пэсырейм Аустриэр Урым империэм хэтат.

1156 гъэм Аустриэр Бовариэм къыхокӀыр шъхьэхуит герцогхэку хуэду.
1276 гъэм щыкӀэдзауэ къэралым шъхьэщытыр Габсбург лъэпкъыр.
1529-мрэ 1683-мрэ Уэсмэн империэм и дзэм Веныр яубыдын мурад яшъыр, ауэ къадэхъукъым.
1687 гъэм Аустриэм Мэжарейр хагъыхьэ.
XVIII лъэхъэнэм Аустриэм и шӀыпӀэхэр куэду хохъуэ, Галициэмрэ Урымымрэ я къэралхэр иубыду.
1804-1867 гъэхэм Аустрэм империэ, 1867-1918 -хэм Аустрэ-Мэжарей.
1914 гъэм Аустрэ-Мэжарейм зауэ ирет Сербиэм, абымкӀэ Япэрей дунейпсо зауэр иригъажьу. Зауэм темыкӀуа яуж къэралыр зэгохур иджырей гъунапкъэ иӀэмкӀэ.
1938 гъэм Джэрмэным хагъыхьэ (Аншлус). 1945 гъэм зэгуэт дзэхэм хут яшъри, къыхагъэкӀыжь.
1945-1955 гъэхэм зэгуэт дзэхэм я оккупациэм кӀэт. Хуитыныгъэр къыщиштэжьар 1955 гъэм, курыт статус иӀэгъыным ицӀэкӀэ.

Культурэр

Экономикэр

Ссылки

austria.info/ru Официал турист гъогузешэ Аустриэм, Аустриэм и туризымым и нэхъышъхьэ организациэм
Аустрэм и статистикэ ЕЗ-м
Транспортыр
Аустрэм и шӀыпӀэтхыпхъэхэр

	Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ хэкумэтхымкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. Мы псалъашъхьэр зэфӀэкӀыгъуэфкӀэ нэхъ тэрэзымкӀэ зэхъукӀын хуэй.

[1] хэкухэм я бзэхэр: слоуэныбзэ (Каринтиэ), градищан-хоруатыбзэ, венгерыбзэ (Бургенланд)

[1]

е·т·г Еуропэм и къэралхэр
Къэралхэр	Азэрбиджан^¹ • Албаниэ • Алыджей • Андоррэ • Аустрэ • Белгиэ • Балгариэ • Боснэрэ Хьэрцеговинэрэ • Британиэшхуэ • Ватикан • Даниэ • Джэрмэней • Ермэлы^¹ • Ирлэнд • Ислэнд • Къазахъстэн^² • БгыфӀыцӀей • Латвиэ • Лэхьый • Литоу • Лихтэнштейн • Луксембург • Македониэ • Малтэ • Мэжарей • Молдавиэ • Монако • ЩӀылъабжьэхэр • Норуегиэ • Португал • Италэ • Румыниэ • Сан-Марино • Сербиэ • Слоуакэ • Слоуэнэ • Тырку^² • Украинэ • Урысей^² • Урысыху • Финлэнд • Фрэнджей • Хоруатиэ • Хъырцей^¹ • Чехиэ • Шуэц • Шуэцарэ • Исбухьэн • Эстониэ • Шотлэнд • Уэлс
ЧӀыпӀэм шъхьэфимыт	Аландхэм хы тӀыгухэр • Гернси • Гибралтар • Джерси • Мэн хы тӀыгухэр • Фарерхэм хы тӀыгухэр • Шпицберген • Ян-Майен
Дунейпсом къамылъыта къэрал	Азгъей • Косово • Приднестровиэ
¹ Ныкъуэу е лъэныкъуэкӀэ Еуропэм хэт къэралхэр. ² Азиэм.