Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тӀыгухэр

Къыздихар Уикипедиэ
Jump to navigation Jump to search
Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тIыгухэр
ин-бз. South Georgia and the South Sandwich Islands
Flag of South Georgia and the South Sandwich Islands.svg Дэмыгъэ Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тIыгухэм
Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тIыгухэм и нып Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тIыгухэм и дэмыгъэ

Кординатхэр: 54°15′00″ с. ш. 36°45′00″ в. д. / 54.25° с. ш. 36.75° в. д. (G)

South Georgia and the South Sandwich Islands in United Kingdom.svg
Гоуидзэр: «"Let [or May] the Lion protect his own land" (Аслъэным и щIыр иредвгъэхъумэж)»
Къэрал уэрэд: «God Save the Queen» (Макъ едэӀун (info))
Нэхъышъхьэбзэхэр инджылыбзэ
Къалэ нэхъышъхьэр Грютвикен
Къалэ нэхъ инхэр Грютвикен
ӀэнатӀэ хабзэр конституциэ пэштыхьей
Пэштыхьэ
Генерал-губернатор 		Елизавета II
Нигел Хьейвуд
ШӀыпӀэр
• Псори
3 903 км²
Къэралым и джылэр
• ЗэралъытэмкӀэ (2006)
• Ӏувагъыр
30 цӀыху
0,005 цӀыху/км²
Интернет-доменхэр .gs
Зэманыгъуэхэр -2
Commons-logo.svg Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тIыгухэр Уикисурэтылъэм

Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тӀыгухэр (ин-бз. South Georgia and the South Sandwich Islands) — Ипшъэ Америкэм хэт къэрал. Къалэ нэхъыщхьэр — Грютвикен. Къэралым хеубыдэр хы тIыгу Ипшэ Джорджэрэ, абы нэмыщI Ипшэ Сандуичхэ хы тIыгу зэхэт. Хы тIыгухэр Атлантикэ хышхуэм и ипшэ лъэныгъуэмкIэ гъэзахэщ. ЩIыпIэхэр Британиэшхуэм хохьэхэр. И инагъыр 3 903 км² мэхъу, цIыхуу щыпсор цIыхуу 30 фIэкI хъукъым.

Ипшэ Джорджэ[гъэтэрэзын | edit source]

Ипшэ Джорджэ — хы тIыгу зэхэт, Атлантикэ Хышхуэм ипшэ лъэныкъуэмкIэ гъэзахэу. Хы тIыгу зэхэтым хохьэр — зы хы тIыгушхуэр, нэхъ цIыкIуу зыкъомрэ.

1675 гъэм къызэIуихащ инджылы щэхуакIуэ Антони де ла Роше. Япэу къэзыплъыхьу тепсэлъыхьар цIэрыIуэшхуэ хыерсылI Джеймс Кукщ 1765 гъэм.

XVIII-XIX лъэхъэнэхэм Ипшэ Джорджэм Инджылым къикIауэ цIыху куэд щыпсохэт хы псэущхьэхэм ешэхэу.

Иджы хы тIыгум щыпсор цIыхуу 30 нэблагъэщ. Гъэмахуэм абыхэм я бжыгъэр хохъуэ, хы тIыгум щыпсо псэущхьэхэр къызэыплъыхьынухэм я фIыгъэкIэ.

Ипшэ Сандуичхэ хы тIыгухэ[гъэтэрэзын | edit source]

Ипшэ Сандуичхэ хы тIыгухэ — Атлантикэ Хышхуэм и ипшэ лъэныкъуэмкIэ гъэзахэу хы тIыгу зэхэт. И инагъыр — 310 км². Хы тIыгу зэхэтым хохьэхэр хы тIыгу цIыгу гуп. И нэхъ Iэта щIыр — Iуащхьэ Белиндэ (1372 м), ар хы тIыгу Монтегуэм тетщ.

Япэу къэзыплъыхьу тепсэлъыхьар Джеймс Кукщ 1765 гъэм.

Хы тIыгухэм цIыху щыпсокъым. Гъэмахуэм экспедициэхэм къаплъыхьхэ.

Джабэ Лъэбакъуэ[гъэтэрэзын | edit source]

Джабэ Лъэбакъуэ — псым ауэ къыхэщ, джабэ цIыкIухэщ. ЦIырыIуэ щэхъуар IуэрыIуатэщ, а джабэхэм деж эспан кхъухь дыщэ зэрыз щIилъэфауэ. А кхъухь IуэрыIуатэхэм я фIыгъэкIэ, хыерсылI куэдым джабэхэр къаплъыхьауэ щтащ, иджыри къаплъыхь къагъуэтын яфIэщIу.

Псэущхьэхэмрэ къэкIыгъэхэмрэ[гъэтэрэзын | edit source]

Хы тIыгухэм дунейр щыщIэIэми псэущхьэ зэмылIэужыгъуэ куэд щопсохэ. Псом нэхъ нэхъ къаплъыхьхэр хы тIыгухэм щыпсо вымпIухэращ. Ахэм нэмыщI хы тIыгумхэм щопсохэ бзу зэмылIаужыгъуэ, хы псэущхьэ куэдхэр.

Сурэтхэр[гъэтэрэзын | edit source]

  • Ипшэ Джорджэ щыпсо пшы вымпIухэр

  • Пшы вымпIухэм я колониэ

  • Грюткивен

  • Хы тIыгухэр къэзыплъыхьхэм ящыщ зы кхъухь

  • Албэтрос шыр

  • Ипшэ Джорджэм и зы псыкъелъэ

  • Ипшэ Джорджэм щыпсо щыхь

  • Ипшэ Джорджэ хы тIыгу щIымахуэм

ТехьэпIэхэр[гъэтэрэзын | edit source]

Гулъытэгъуэ[гъэтэрэзын | edit source]

е·т·г
Ипшъэ Америкэм и къэралхэр
Хуитым къэралхэр Архентинэ • Боливиэ • Бразил • Венесуелэ • Гайанэ • Колумбиэ • Парагуай • Перу • Суринам • Уругуай • Чили • Экуадор
ЩIыпIэ щхьэхуимытхэр Фолклэнд хы тӀыгухэр • Фрэндж Гуианэ • Ипшэ Джорджэрэ, Ипшэ Сандуичхэрэ хы тӀыгухэр
Sciences de la terre.svg Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ хэкумэтхымкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм.
Мы псалъашъхьэр зэфӀэкӀыгъуэфкӀэ нэхъ тэрэзымкӀэ зэхъукӀын хуэй.
Къыздырахар: "https://kbd.wikipedia.org/w/index.php?title=Ипшэ_Джорджэрэ,_Ипшэ_Сандуичхэрэ_хы_тӀыгухэр&oldid=33625"