Псыжъ

Псыжъ
Псыжъ
Кординатхэр: 45.339167, 37.40305645°20′21″ с. ш. 37°24′11″ в. д.45.339167° с. ш. 37.403056° в. д.
КӀыхьагъыр:	870 км
Псыхъуэм и инагъыр:	57 900 км²
Хэкур:	Урысей
Псыжъ Уикисурэтылъэм

Псыжъ (абаз.: Къвбин, ал-бз.: Гипанис, къэр.-бэлъ-бз.: Къобан, урбз. Кубань) — псыхъуэ Урысейм, Къэукъаз Ишъхъэрэм идежь.

ИцIэр

Псыжъ (Къвбин, Кубань, Къобан, Губан) 300 ящищ зыцlэ, псым зэрихьам. Къэрал здежэххэр: Къэрэшей-Шэрджэс, Ставропол къэралым, Адыгейм, Краснодар къэралым. Хы мыутlэм здыхэхьам идежь хы тlыгу ин ешъыр зэгуэкlыу 4300 км² хуэдизу.

Хэкумэтх

Iуашъхьэ Махуэ илъэгум ежэхын кlедзэ Псыжъ. Икlыхьагъыр 906 км. мэхъу. Усть-Лабинск къалэм къыщыкlэдзауэ псыхъуэм кхъухьхэр ирокlуэ.

Исэмырабгъумкlэ хэлъадэ псыхэр:

• Афыпс
• Псыкlупс
• Щхьэгуащэ
• Лабэ
• Пшыш

Абыхэми нэхъ псы цlыкlу хэлъэдэхэми ядэкlыгъу. Ижьэгъурабгъумкlэ хэлъадэ псыхэр:

• Марэ
• Джыгуатэ

14 000 мэхъу псори зэхэту Псыжъ псыуэ хэлъадэр. Илъэсишъэкlэ Псыжъ зэркlэлъыплъам, илъэсым псыуэ иригъэжэхыр, уэшхэпсымрэ уэсэпсымрэ къыхэкlыр (65 %), къушъхьа мылхэм къахэкlыр (20 %), псынэпсхэм къахэкlыр (15 %) 13,5 км³ хуэдиз мэхъур.

Тхыдэ

Илъэс мин бжыгъэкlэ узэlабэкlыжьмэ Псыжъ хым здыхэлъадэм идежь Хы Мыутlэ хыжъэ ин иlа, Тэман хы тlыгуныкъуэм къыщыкlэдзауэ Приморскэ-Ахтарск нэсу Краснодар нэгъунэ хыхьау. Хом-хомурэ псыхъуэми хыми шlыр зэрахъуэкlыу, шlыгу трихьу кlидзэри хыжъэр хым хигъэкlри хы тlыгу хъуа.

Псэушъхьа

Псыжъ бжъэжъей бжыгъэ хэс 106 лъэпlкъу. Абы пlэмыкlыу зоопланктону 400 лъэпlкъ хуэдиз. Псыжъ, псым lус бзухэм ящыщ бжъыгъи 100 лъэпlкъ хуэдиз, абы пэмыкlыу: бажьэ, мэз джэду, кхъуэ джоуэ ипсыlуфэхэм щопсоу.