Jump to content

Къырпсыхэуэ

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Къырпсыхэуэ
Къырпсыхэуэ
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: Псэушъхьэхэр
Типхэр: Кордэхэр
Тип къуэдзэ: ДжабэрыӀэхэр
ХэкӀ: Къуалэбзухэр
ХэкӀыгъуэ: Псыхэуэбзагуэ хэкӀыгъуэр
Лъэпкъ: Псыхэуэбзагуэ лъэпкъыр
Лъэпкъыгъуэ: Псыхэуэбзагуэхэр
ЛӀэужъыгъуэ: Къырпсыхэуэ
Латин цӀэр
Ciconia nigra
Linnaeus, 1758
И щӀыпӀэр
сурэт
    здигъуалъхьэр
    гъэпсом
    щӀымахуэр здырих


Систематикэ
УикилӀэужьыгъуэм


Сурэтхэр
Уикисурэтылъэм

ITIS 174909
NCBI 36241

Къырпсыхэуэ (лат-бз. Ciconia nigra) — псыхэуэбзагуэ лъэпкъым щыщ лӀэужьыгъуэ пӀащэщ.

Теплъэр фӀыцӀэщ, удзыфэ лыд къыщӀэуэу, ныбэ щӀагъыр хужьщ. Псыхэуэ къызэрыкӀуэхэм яхуэдэу мыри пэкӀыхь, пщэкӀыхь, лъакъуэкӀыхьщ, кӀэбдз лъащӀэмрэ лъэдиймрэ цы ятеткъым. Ин хъуа шырхэм я цыр лыдкъым.

Къырпсыхэуэр щӀыпӀэ куэдым щогъуалъхьэ, куршым и гъунэгъуу мэз, псыпцӀэ, хыкъум псы здагъуэтым, Еуропэм, Азиэм, Къаукъазым. ЩӀымахуэр щрах Ипщэ Африкэм, Индиэм (Ганг псым и Ӏэгъуэблагъуэм), Хъутейм и Ипщэ-КъуэкӀыпӀэм. Абгъуэ щещӀ щӀыпӀэ къуейщӀейхэм — жыг къудамэхэм, къырыщхьэ, бгъуэнщӀагъ дапхъэхэм, илъэс бжыгъэкӀэ къегъэсэбэп. КӀэцӀын щиублэр илъэсищ ныбжьырщ. Шырхэр абгъуэм къыщилъэтыр я ныбжыр махуэ 64-65-м нэсауэщ.

Ӏусыр къанэ щӀагъуэ щымыӀэу псэущхьэщ, нэхъыбэу бдзэжьей, алыркъэш, хьэндыркъуакъуэ, абым нэмыщӀу дзыгъуэхэр, блэхэр, шындырхъуохэр.


  • Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.