Къашыргъащхъуэ
| Къашыргъащхъуэ | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| Латин цӀэр | ||||||||||||||||
|
Accipiter nisus Linnaeus, 1758 |
||||||||||||||||
| И щӀыпӀэр | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
здигъуалъхьэр гъэпсом щӀымахуэр здырихыр | ||||||||||||||||
|
Къашыргъащхъуэ (лат-бз. Accipiter nisus) — къашыргъэ лъэпкъщ, къуалэ-бзуушхщ.
Теплъэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Теплъэр зэфэзэщу щхъуэщ, пщэ щӀыбагъым ӀэпапӀэ хужьхэр хэсу, ныбэ щӀагъым кусэ гъуабжафэхэр зэпокӀуэкӀ. Анэр нэхъ пӀащэщ, тхыцӀэми гъуэбжафэ кусэхэр хэлъщ.
Здэпсэухэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Урысейм и щӀыпӀэ бжыгъэм (Къаукъазри хиубыдэу), КъухьэпӀэ Еуропэм, Ищхъэрэ-КъухьэпӀэ Африкэм, Азиэм. Къашыргъащхъуэхэр гъэ къэси а зы щӀыпӀэращ здэгъуалъхьэр, абгъуэжьым и гъунэгъуу щӀэ ящӀурэ. Абгъуэр нэхъыбэу зыфӀищӀыхьыр уэздыгъей жыгхэращ. Гъуэлъхьэжыр анэм изакъуэщ. Хъур абы доӀэпыкъу.
Ӏусыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Бын щапӀ зэманым Ӏусыр нэхъыщхьэу къуалэбзу жьгъейщ, ауэ анэхэм джэд щаукӀ къохъу. Дзыгъуи яшх.
Шэныр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Брэм А. зэритхымкӀэ [1], къашыргъащхъуэр цӀыхум щышынэми, адрей къуалэбзухэмкӀэ хуабжу гуейщ. Зэрыхахуэм къинэмыщӀауэ сыт хуэдэ щытыкӀэ имыхуами Ӏэнкун хъукъым икӀи хьылэщ, гъуогушхуэхэм уащыхуозэ дыгъуакӀуэ-хъунщӀакӀуэхэщ. Хьэлэмэтщ, ӀэкӀуэлъакӀуэу къалэбзу жьгъейхэр къызэригъэпцӀэфыр, абы папщӀэ мэзкъанжэм и лъэтэкӀэм зыпещӀыж. ЗэщакӀуэм иужь здитым ар апхуэдизу щӀехьэщэри, унэ, вагон кӀуэцӀым щыщӀэлъатэ, цӀыхухэм ис гъуогурыкӀуэхэм щажэхэуэ къохъу.
Гулъытыгъуэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
- ↑ Брэм А. Э. Жизнь животных, в 3-х тт., т. 2 «Птицы». Мэзкуу. ТхылътедзапӀэ «Тера» — «Terra». 1992 гъ.
Тхылъхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
- Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкесск. 2007 гъ.
|
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ орнитологиэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. |