Африкэ

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ

Африкэхы Курытымрэ хы Плъыжьымрэ ишъхъэрэмкӀэ щыӀа, океан Атлантикэм икъуэкӀыпӀэ лъэныкъуэм, Индиэ океаным икъуэхьапӀэ лъэныкъуэмкӀэ, Еуразиэм яуж етӀуанэ иинагъымкӀэ.

Иинагъыр 30 065 000 км² мэхъу. ИшӀыпӀэм 55 къэрал хэт, 4 къамылъытауэ, 5 хуиту (хы тӀыгу шӀыпӀэ).

Африкэм иджылэр милиард хуэдиз мэхъур.

ЦӀэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Япэу "афри" псалъэкӀэ Кэрфэгеным дэсахэм ямыпэджыжьу псоу цӀыхухэм яджэт. А псалъэр финикий афарым хабжэ "сыбэ" къырагъэкӀыу. Римхэм Кэрфагеныр щаубыдым, куейм АфрикэкӀэ еджу кӀадза. Абы яуж къэрал къыбгъэдэлъу хъуами. Апхуэду континент псом къытена цӀэр.

Лъэпкъхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Африкэ лъэпкъ тхыгъэмкӀэ техьа.

Ишъхъэрэ Африкэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

КъуафӀцӀэ-удзыфэкӀэ — ЛъэпӀкъ Зэгуэт Хасэм зэрилъытэмкӀэ, удзыфэхум игъусу — хэкумэтхымкӀэ
Алджазаир
Канар хы тӀыгухэр
КъуэхьапӀэ Сахарэ
Ливиэ
Мавританиэ
Мадейрэ
Марокко
Мысыр
Судан
Тунис

КъуэхьапӀэ Африкэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Къэрал КъуэхьапӀэ Африкэм хэтхэр
Бенин
Буркина Фасо
Гамбиэ
Гана
Гуинеэ
Гуинеэ-Бисау
Кабо-Верде
Кот-д'Ивуар
Либериэ
Мауританиэ
Мали
Нигер
Нигериэ
Сант-Элен хы тӀыгухэр (Брит)
Сенегал
Сиеррэ-Лионе
Того

Курыт Африкэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Анголэ
Габон
Камерун
Конго (Киншаса)
Конго (Браззавил)
Сан-Томерэ Принсипирэ
Курыт Африкэ Республикэ
Чад
Экуадор Гуинеэ

КъуэкӀыпӀэ Африкэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

КъуэкӀыпӀэ Африкэ
Бурунди
Галмудуг (Къэралу къалъытакъым)
Джибути
Каниэ
Комор
Маврикий
Мозамбик
Реиунион (Фрэндж)
Руанда
Сейшел хы тӀыгухэр
Сомали
Сомалилэнд (Къэралу къалъытакъым)
Танзаниэ
Уганда
Эритреэ
Эфиопиэ

Ипшъэ Африкэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Ботсвана
Замбиэ
Зимбабве
Ишъхъэрэ Африкэ Республикэ
Мадагаскар
Майотта (Фрэндж)
Малауий
Намибиэ
Суазилэнд
Руанда
Эпарсе хы тӀыгухэр (Фрэндж)