ПсыхэуэщӀыбыпцӀэ

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
ПсыхэуэщӀыбыпцӀэ
ПсыхэуэщӀыбыпцӀэ
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: Псэушъхьэхэр
Типхэр: Кордэхэр
Тип къуэдзэ: ДжабэрыӀэхэр
ХэкӀ: Къуалэбзухэр
ХэкӀыгъуэ: Псыхэуэбзагуэ хэкӀыгъуэр
Лъэпкъ: Псыхэуэбзагуэ лъэпкъыр
Лъэпкъыгъуэ: Псыхэуэбзагуэхэр
ЛӀэужъыгъуэ: ПсыхэуэщӀыбыпцӀэ
Латин цӀэр
Ciconia ciconia
Linnaeus, 1758


Систематикэ
УикилӀэужьыгъуэм


Сурэтхэр
Уикисурэтылъэм

ITIS 174907
NCBI 8928

ПсыхэуэщӀыбыпцӀэ (лат-бз. Ciconia ciconia) — псыхэуэбзагуэ лъэпкъым щыщ лӀэужьыгъуэщ.

Теплъэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Къуалэбзу пӀащэщ; лъакъуэ, пщэ, пэ кӀыхьщ. Къешэч ч. 3,5-4, дамэ лъэныкъуэр см. 58-61. Теплъэ нэхъыщхьэр хужьщ, дамэкӀэхэр фӀыцӀэ-лыдщ, абы папщӀэ щыщыткӀэ дамэ зэгуэлъхьахэм и щӀыб щӀагъым къыщыщӀэдзауэ и кӀэм нэс зэфэзэщу фӀыцӀэу болъагъу. Пэмрэ лъакъуэхэмрэ плъыжьщ. Анэхэр мащӀэу нэхъ цӀыкӀущ, ауэ теплъэкӀэ хъум ещхьщ. Моногамнэхэщ — зэхъузэбзхэр я гъащӀэ псом зэгъусэщ.

Здэпсэухэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

ЩыӀэщ Еуропэм, КъаукъазщӀыбым, Анадолейм, Къажэрым, Африкэм и Ищхъэрэ-КъуӀэпӀэм. ЩӀымахуэр Африкэм щрах. ПсыхауэщӀыбыпцӀэхэр щогъуалъхьэ къуажэхэм я гъунэгъуу, псэуалъэ зэхуэмыдэхэм я щхьэхэм, жыгхэм, телджырам пкъуохэм.

Ӏусыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Щошхэ псыпцӀэхэм, мэкъупӀэ псыӀэхэм. Я Ӏусыр псыхэуэ псоми яхуэдэу, псэущхьэщ — хьэндыркъуакъуэ, шындырхъуо, хьэпщхупщ, бдзэжьей, дзыгъуэ, тхьэкӀумэкӀыхь шыр, нэгъуэщӀхэри.


Тхылъхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

  • Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.