Щачэ

Щачэ
Нып	Дэмыгъэ
Къэрал	Урысей
Федерациэм и субъект	Краснодар Къэрал
Кординатхэр	Кординатхэр: 43°35′07″ с. ш. 39°43′13″ в. д. / 43.585278° с. ш. 39.720278° в. д. (G) (Я)43°35′07″ с. ш. 39°43′13″ в. д. / 43.585278° с. ш. 39.720278° в. д. (G) (Я)
КӀуэцӀ гуэшыгъуэр	куейуэ 4 ; 1 хьэблэ къалэ типу ; 1 къалэцӀыкӀу 11 хьэблу
Мэр	Пахомов Анатолий Николаевич
И инагъыр	3502 км²
Климатыр зыхуэдэр	субтропик псыфэф
Ӏувагъыр	1337,1 км²/цӀыху
Агломерациэ	410 987
Зэманыгъуэр	UTC+3
Почтэ индексхэр	354000-354999
Автом и кодыр	23, 93, 123
Официал сайтыр	http://www.sochiadm.ru/

Щачэ (Шъачэ) (убыхыбзэ: Шьача, апхъазэбзэ: Шəача, ур-бз: Сочи) — Краснодар Къэралым хэт къалэ.

Къалэр хьаблэ къыбгъэдэтхэр дэщӀыгъуу куейуэ щыт "Щачэшхуэ", хьаблэ Магрим ( Шъэпсы псыхъуэм ) иде къыщыщӀедзэри Апхъазым икъэралгъунэм нэс макӀуэ Псоу ипсыхъуэм. ЩӀыпӀу иубыдыр: 3 502 км², жылу дэсыр мин 411.

Езы Щачэ-Къалэм жылу дэсыр - 337, 947.

Тхыдэ

Иджырей Щачэшхуэм иЩӀыпӀэм апхъазхэр, убыххэр, шапсыгъхэр жоуэ щыпсэуа. Езы Щачэ-Къалэ иджырейм идей убых къуажэхэр щыӀа: Хьадж Бэрзэдж ер, Аублэхэ яхэр.

Урысхэм къалэ щащӀар 21 мэлыжьыхьым 1838 гъэм, Александриэ быдапӀэ хуэду. 1839 гъэм Александриэ цӀэр НавагинскэкӀэ зарахъуэкӀ. 1864 Даховскэ мэхъу, 1874 - Даховский Посад, 1896 - Сочи траӀуэ.

Жылэр

1864 гъэм ипэкӀэ хы Ӏуфэм КъухьапӀэ Къэукъаз лъэныкъуэм мин 300 хуэдиз жылу иса...

1900 гъэмкӀэ, Кондратенко зэритхым жылу дэсар:

Урыс - 20, 265 (61,4 %)
Алыдж - 5, 583 (16,9 %)
Адыгэ - 2, 052 (6,2 %)
Ермэлы - 1, 305 (4,0 %)

Щачэ 1992 гъэмкӀэ лъэпкъ дэсхэр:

урыс - 254, 200 (68,7 %)
ермэлы - 52, 600 (14,2 %)
хуэхуэл - 21, 900 (5,9 %)
куржы - 5, 600 (1,5%)
алыдж - 5, 400 (1,4 %)
адыгэ - 4, 400 (1,2 %)