Псыфаб

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Къалэ
Псыфаб
Нып Дэмыгъэ
Нып Дэмыгъэ
Къэрал Урысей
Федерациэм и субъект Краснодар Къэрал
Кординатхэр Кординатхэр: 44°38′00″ с. ш. 39°08′00″ в. д. / 44.633333° с. ш. 39.133333° в. д. (G) (Я)44°38′00″ с. ш. 39°08′00″ в. д. / 44.633333° с. ш. 39.133333° в. д. (G) (Я)
Администрациэм и тхьэмадэ Шварцман Николай Исхильевич
Щыхалъхьар 1864
Хьэблэ  1965
Агломерациэ 55 700
Зэманыгъуэр UTC+3
Почтэ индексыр 353290
Автом и кодыр 23; 93
ОКАТО 03409
Официал сайтыр http://www.gorkluch.ru/
Псыфаб (Урысей)
Псыфаб (Краснодар щӀыгу)

Псыфаб (Псыхуабэ, урбз. Горячий Ключ) — Урысейм и Краснодар къэралым хэт къалэ. Къаукъаз Ӏуашъхьахэм Ишъхъэрэ-КъуэхьапӀэ лъэныкъуэм хэлъ, ПсыкӀупс ипсыхъуэм дэт.

Псыхуабэ къалэ-зыгъэпсэхупӀэхэм ящыщ, Къаукъазым дэтхэм я нэхъ жьыхэм ящыщ - 1864 гъэм урысхэм къалу траӀуа.

Джылу дэсыр - мин 29, 174 ( 2009 гъэмкӀэ ). Хьаблэ къыбгъэдэтхэр хэту джылу хъуар зэрыхъур - мин 55, 716 (2009 гъэмкӀэ).

Хэкумэтх[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Псыфаб къалэм ишӀыпӀэмрэ, хьаблэ хэт игъунэгъухэмрэ (зэхэту псори хьаблэ 31 мэхъу) яубыдыр км² 1 755, 6. 70 % фӀэкӀыу шӀыпӀэм мэз къыщокӀыр. Ипшъэ лъэныкъуэм Псыфаб-къэрал мэз-хъумэр хэт.

Тхыдэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

XIX лъэхъэнэм иныкъуэм нэс къалъэм ишӀыпӀэм адыгэ (абдзэх) къуаджэ щыта.

1960 гъэхэм, Урысейм зауэр Къаукъазым иригъэкӀуэкӀыурэ шӀыпӀэр еубыдыр, джылэ адыгэ исар Тыркум ирегъэкӀри къэзакъхэм хьаблэ щащыр.

1930 гъэм къалэ-зыгъэпсэхупӀэ траӀуэ.

Къалэмрэ хьаблэ хэтхэмрэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

  • къалэ Псыфаб

хьаблэ хиубыдэхэр:

  • Бакинскэ станицэ
  • Мирнэ
  • Имеретинскэ станицэ
  • Кутаис
  • Саратовскэ станицэ
  • Суздалскэ станицэ
  • Первомайскэ

Джылу дэсыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Лъэпкъ нэхъ ину дэсыр урысхэра - 85 %, абыхэм пэмыкӀыу ермэлыхэр. Хьаблэ хиубыдэхэм джылэ щыпсохэр игъусу дэсыр зэрыхъур мин 55, 716.

1959 мин 9, 9
1970 мин 19, 8
1979 мин 22, 6
1989 мин 25, 6
2000 мин 28, 3
2004 мин 27, 7
2009 мин 29, 17