Унэ къазхэр

Унэ къазхэр (лат-бз. Anser anser domesticus, Anser cygnoides) — губгъуэкъаз (е къазыщхъуэ) Ӏэлым къытехъукӀащ.

Теплъэр

ТеплъэкӀи, пкъы гъэпсыкӀэкӀи хуабжьу ещхьщ къазыщхъуэм.

Зехуэныгъэм

Я лыр джэдкъаз лӀэухьыгъуэ псом яйм нэхърэ нэхъ къыуатщ. ХъупӀэхэр хуабжьу дэгъуэу къагъэщхьэпэ. КӀэцӀын яублэ я ныбжьыр илъэс иримыкъупэу. ДжэдыкӀэу къакӀэцӀыр 30-40-щ. Урысейм унэ къаз лӀэужьыгъуэ куэд щыхъу, хамэ къэралхэм къырашауи, къыщагъэхъуауи.

Тхыдэр

Унэ къазхэм ижь-ижьыж дыдэм рымхэм я къэлащхьэ Рим бийм къызэрырагъэлам и хъыбар куэдым ящӀэ. Ауэ мащӀэщ щыгъуазэр къазхэр Ӏэщэ (сэшхуэ) гъэхьэзырыным адыгэ гъукӀэ Ӏэзэхэм къызэрагъэщхьэпэу щытар. Сэшхуэр къызыхахыну гъущӀ пычахуэхэр Ӏусым хэлъу къазхэм ирагъэшхт. Ар нэгэгъум ипсыхьт мафӀэм нэхърэ нэхъ лъэшу икӀи Ӏэщэр зыщӀыпӀэм къыщымынауэ быдэ, лантӀэ хъуным щхьэпэт

ЛӀэужьыгъуэхэр

Унэ къазхэм лӀэужьыгъуэ тӀощӀым фӀэкӀ зэщӀеубыдэщ, я нэхъыбэр Еуропэ къэралхэм къэхагъэшауэ, абыхэм ящыщщ адыгэбзэм гъэунэхуауэ хэтхэр:

• Къаз хужь
• Къаз-зауэрей
• Къазжьэгъулыбэ

Тхылъхэр

• Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.