Jump to content

Псыфаб

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Къалэ
Псыфаб
Нып Дэмыгъэ
Нып Дэмыгъэ
Къэрал Урысей
Федерациэм и субъект Краснодар Къэрал
Кординатхэр Кординатхэр: 44°38′00″ с. ш. 39°08′00″ в. д. / 44.633333° с. ш. 39.133333° в. д. (G) (Я)44°38′00″ с. ш. 39°08′00″ в. д. / 44.633333° с. ш. 39.133333° в. д. (G) (Я)
Администрациэм и тхьэмадэ Шварцман Николай Исхильевич
Щыхалъхьар 1864
Хьэблэ  1965
Агломерациэ 55 700
Зэманыгъуэр UTC+3
Почтэ индексыр 353290
Автом и кодыр 23; 93
ОКАТО 03409
Официал сайтыр http://www.gorkluch.ru/
Псыфаб (Урысей)
Псыфаб (Краснодар щӀыгу)

Псыфаб (Псыхуабэ, урбз. Горячий Ключ) — Урысейм и Краснодар къэралым хэт къалэ. Къаукъаз Ӏуашъхьахэм Ишъхъэрэ-КъуэхьапӀэ лъэныкъуэм хэлъ, ПсыкӀупс ипсыхъуэм дэт.

Псыхуабэ къалэ-зыгъэпсэхупӀэхэм ящыщ, Къаукъазым дэтхэм я нэхъ жьыхэм ящыщ - 1864 гъэм урысхэм къалу траӀуа.

Джылу дэсыр - мин 29, 174 ( 2009 гъэмкӀэ ). Хьаблэ къыбгъэдэтхэр хэту джылу хъуар зэрыхъур - мин 55, 716 (2009 гъэмкӀэ).

Псыфаб къалэм ишӀыпӀэмрэ, хьаблэ хэт игъунэгъухэмрэ (зэхэту псори хьаблэ 31 мэхъу) яубыдыр км² 1 755, 6. 70 % фӀэкӀыу шӀыпӀэм мэз къыщокӀыр. Ипшъэ лъэныкъуэм Псыфаб-къэрал мэз-хъумэр хэт.

XIX лъэхъэнэм иныкъуэм нэс къалъэм ишӀыпӀэм адыгэ (абдзэх) къуаджэ щыта.

1960 гъэхэм, Урысейм зауэр Къаукъазым иригъэкӀуэкӀыурэ шӀыпӀэр еубыдыр, джылэ адыгэ исар Тыркум ирегъэкӀри къэзакъхэм хьаблэ щащыр.

1930 гъэм къалэ-зыгъэпсэхупӀэ траӀуэ.

Къалэмрэ хьаблэ хэтхэмрэ

[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
  • къалэ Псыфаб

хьаблэ хиубыдэхэр:

  • Бакинскэ станицэ
  • Мирнэ
  • Имеретинскэ станицэ
  • Кутаис
  • Саратовскэ станицэ
  • Суздалскэ станицэ
  • Первомайскэ

Лъэпкъ нэхъ ину дэсыр урысхэра - 85 %, абыхэм пэмыкӀыу ермэлыхэр. Хьаблэ хиубыдэхэм джылэ щыпсохэр игъусу дэсыр зэрыхъур мин 55, 716.

1959 мин 9, 9
1970 мин 19, 8
1979 мин 22, 6
1989 мин 25, 6
2000 мин 28, 3
2004 мин 27, 7
2009 мин 29, 17