Тут мэракӀуэ

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Тут мэракӀуэ
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: КъэкӀыгъэхэр
Къудамэ: Джылэзэхуэшъа
ХэкӀ: ТӀуанэзэгуэкӀ
ХэкӀыгъуэ: Хьэцыбанэгъагъ
Лъэпкъ: Тутхэ
Лъэпкъыгъуэ: Тут мэракӀуэ
Латин цӀэр
Vieillot, 1816


Систематикэ
УикилӀэужьыгъуэм


Сурэтхэр
Уикисурэтылъэм

NCBI {{{1}}}

Тут мэракӀуэ (лат-бз.: Morus alba, ур-бз.: Шелковица) — тхьампэпыдз жыгхэм ящыщ, Тут лъэпӀкъхэм.

ЗэрзэфӀэтыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Жыгым иинагъыр м 15-18 носыр, къудамэхэр бгъуэуэ зэгуидзу.

ИпӀкъымрэ икъудамэшхуэхэмрэ псыфэ-гъуабджу фэ ятет.

Тхьампэхэр хуэхъуреуэ, бгъуэуэ щытхэ, я кӀагъ гуэубыдыкӀэм идежь мызэхуэдизу, я гъунэхэр дзасу щыт, я кӀыхьагъыр см. 5-15 носыр.

Щыгъагъэр мэлыжьыхьа – накъыгъэм; мэракӀуэхэр щыхъур накъыгъэ – мэкъуауэгъуэм.

МэракӀуэхэр см 4 хуэдиз мэхъухэ, хуреуэ хуэкӀыхьу; хужьу, плъыжьу иэ къуафӀцӀу. Ягъэгъушъхэри яужкӀэ къагъэсэбэп иэ санэ къыхашъыкӀыр.

Тхыдэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Тут мэракӀуэр Китаим къуэкӀыпӀэ куейхэм къыкӀа, абдежьм илъэс минипӀлӀым фӀокӀыр Ӏарысу зэрагъэкӀыр, данэ-хьамблухэм я Ӏус хуэду. Китаим икӀри Азиэ Курытым, Афганистаным, Ишъхъэрэ Индиэм, Пакистаным, Ираным ихьа, яужкӀэ Къаукъазым. Еуропэм щихьар XII лъэхъэнэхэм, Америкэм XVI-XVII лъэхъэнэхэм.

Джыпсту тэндеи куэду ягъэкӀыр, Ӏарысэ яшъауэ Индиэм, Афганистаным Ираным джоуэ къыщыкӀэдзауэ Эспаниэмрэ Португалиэмрэ нэгъуэнэ.

Зэргъасэбэпыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Тут мэракӀуэм итхампэхэр данэ-хьамблухэм я Ӏус ( шхыным нэхъ къыхахыр ), абы пэмыкӀыу былымымрэ, бджэнхэмра ирагъэшх.

Жыгым ипхъэм пщынэ, шыкъу амэ-псымэхэр къыхашъыкӀыр.

Сурэтылъэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]