Гупэж

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Гупэж
Гупэж Aquilegia vulgaris
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: КъэкӀыгъэхэр
Къудамэ: Джылэзэхуэшъа
ХэкӀ: ТӀуанэзэгуэкӀ
ХэкӀыгъуэ: КӀэпхъпащӀэгъагъ
Лъэпкъ: КӀэпхъпащӀэ
Лъэпкъыгъуэ: Гупэж
Латин цӀэр
Aquilegia vulgaris


Систематикэ
УикилӀэужьыгъуэм


Сурэтхэр
Уикисурэтылъэм

ITIS 18728
NCBI 3450

Гупэж (лат-бз.: Aquilegia vulgaris, ур-бз.: Водосбoр) — гъэбжыгъэкӀэ псо къэкӀыгъэ, лӀэужьыгъуэ гупэжым ящыщ ( Aquilegia ), лъэпкъ кӀэпхъпащӀэм хэт.

КъыздэкӀыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

ШӀыпӀу хиубыдэхэр курыт, ипшъэ Еуропэм, Скандинавым. Ишъхъэрэ Америкэм ирахьауэ абыми къыщокӀ. Урысейм еуропэ лъэныкъуэм къыщокӀыр.

КъыздэкӀыр губгъуэхэм, мэзхэм.

ЗэрзэфӀэтыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Жэпкъым къудамэ бжыгъэ къыпидзу, къуиуэ иэ бацу щыт ишъхьамкӀэ, илъэгагъыр см. 30 - 70 хуэдиз мэхъу.

Тхьампэхэр кӀагъымкӀэ нэхъ нэху щыт ишъхьамкӀэ нэхърэ, пхъашэху. Тхьампэ лъабжъэхэм Ӏутхэр щырыщу зэгуэтхэ, кӀы кӀыхьхэм япыту, ишъамкӀэ бгъуэуэ щыту, икӀапэмкӀэ памцӀу, я кӀыхьагъымкӀэ см. 2, 5 - 5 хуэдиз хъууэ, бгъуагъкӀэ см. 1, 5 - 2 хъууэ. Жэпкъым фӀэтӀ тхьампэхэр апхуэдэ къэрабзу щытхэ ауэ я кӀыр нэхъ кӀэкӀыу щыт.

Гъагъэхэр шхъуантӀу, псыху, плъыжьу макӀыу хужьу щытхэ, я бгъуагъыр см. 4 - 5 мэхъу. Тхьампэхэм я кӀыхьагъыр см. 3, я бгъуагъыр см. 1, я пэр дзасу хъуреуэ щыт, я кӀэмкӀэ гъэчауэ цым хуэду, псыгъу тхьампэр еухыр.

Гъагъэм икум ит тхьампэхэр см. 1,5 - 2, 5 я кӀыхьагъу, хъуреуэ, я лапэмкӀэ гъэчауэ щыту.

ЛӀэужьыгъуэхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

  • Flore Pleno Black - см. 80 хуэдиз илъэгагъу, гъагъэхэр пхъашу щыту, плъыжь-кӀынфӀу иэ фӀыцӀу щыту.
  • Granny’s Bonnet - гъагъэхэр плъыжьыху-шхъуантӀу, пхъашу щытхэ.
  • Nivea - гъагъэхэр шхъуантӀу щытхэ, хужь яхэлъу.
  • Peachy Woodside - илъэгагъыр см. 75 хуэдиз хъууэ, гъагъэхэр гъуэплъ-плъыжьыху щытхэ, тхьампэхэр гъуэжьыфу.
  • Pom Crimson - гъагъэхэр пхъашу щытхэ, гъуабджу, якур хужьу.
  • Silver Edge - гъагъэхэр плъыжьыху-шхъуантӀафу щытхэ, тхьампэгъунэхэр хужьу.
  • Aquilegia vulgaris var. stellata - гъагъэхэр удзыфафэ-хужьу щытхэ.
  • Woodside Double - гъагъэхэр пхъашу, плъыжьыфэ-шхъуантӀэху щытхэ.
  • Aquilegia vulgaris var. winky - см. 35-50 илъэгагъ, гъагъэхэр плъыжьу, хужь-шхъуантӀу зэхэлъ, дэгъэзеяуэ щытхэ.
  • Aquilegia vulgaris plena Ruby Port - см. 90-110 илъэгагъ. Гъагъэхэр пхъашу щыт, плъыжькӀынфӀу.

Сурэтылъэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]