Абазэбзэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр
цӀ r2.6.5) (робот добавил: ar:لغة أباظية, ja:アバザ語, krc:Абаза тил |
|||
| 123 сатырыр | 123 сатырыр | ||
[[af:Abazyns]] |
[[af:Abazyns]] |
||
[[ar:لغة أباظية]] |
|||
[[az:Abaza dili]] |
[[az:Abaza dili]] |
||
[[bg:Абазински език]] |
[[bg:Абазински език]] |
||
| 140 сатырыр | 141 сатырыр | ||
[[is:Abasínska]] |
[[is:Abasínska]] |
||
[[it:Lingua abazina]] |
[[it:Lingua abazina]] |
||
[[ja:アバザ語]] |
|||
[[ka:აბაზური ენა]] |
[[ka:აბაზური ენა]] |
||
[[ko:아바자어]] |
[[ko:아바자어]] |
||
[[krc:Абаза тил]] |
|||
[[lt:Abazinų kalba]] |
[[lt:Abazinų kalba]] |
||
[[mk:Абазински јазик]] |
[[mk:Абазински јазик]] |
||
12:15, 21 Гъатхэпэ 2011 версие
| Абазэбзэ | |
|---|---|
| Зэрзэджэр: | Абаза Бызшва Abaza Bızşua |
| Къэралхэр: | Урысей, Тырку |
| Хэкухэр: | Къэрэшей-Шэрджэс |
| Статус официалыр: | Къэрэшей-Шэрджэсым |
| Ирипсалъэхэм я бжыгъэр: | 50.000 хуэдиз |
| Классификациэ | |
| Категориэ: | Еуразиэм и бзэхэр |
| Ипшъэкъаукъаз унагъуэшхуэ (псом къамылъыта) | |
| Тхыбзэр: | кирилл хьэрыф, латин хьэрыф |
| Бзэ кодхэр | |
| КъэралСтандарт 7.75–97: | aba аба 005 |
| ISO 639-1: | |
| ISO 639-2: | |
| ISO 639-3: | abq |
Абазэбзэ (абазэбзэкlэ: Абаза Бызшва) — абазэ лъэпкъхэм ябзэ абазэ-адыгэбзэхэм ящыщ. Здэпсалъэр инэхъыбу Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм, абдежьым lаташъхьа бзихым языуэ щыт. Урысейм абазэбзэкlэ псалъу исыр (Урысей псом иджылэ бгъыгъэ 2002 гъэм ирагъэкlуэкlамкlэ) мин 38, 247, Тыркум мин 10, 000 хуэдиз (1995 гъэмкlэ).
Бзэкlэ нэхъ зэхьчыр апхъазыбзэм.
Псалъэкlэхэр
Абазэбзэр псэлъэкlитlу зэшъхьащокlхэр, ахэри тlурытlуэ мэгуэчхэр:
- Ашуа псэлъэкlэ (Тапанта):
- къубинэ-элбыргъэн псэлъэкlэ
- гумлокт (краснэвосток) псэлъэкlэ
- Къушъхьа псэлъэкlэ (lашъхъаруа):
- кхъуэвы псэлъэкlэ
- апсуа псэлъэкlэ
Псалъэкlэхэр ятхыгъэмкlи, псалъэзэхэгъувэкlэмкlи зэшъхьащокlхэр. Абы пэмыкlыу езыхэри тlурытlыу мэгуэчыжьхэ. Ауэ зэгуэрыlуэныгъэмкlэ гугъу яlакъым лъэпкъхэм. Апхъазыбзэмрэ абазэбзэмрэ япэрей лъэхъэнэхэм зыуэ щытауэ ялъэтэ бзэшъэныгъэ-lазэгъуэхэм, VII-XII лъэхъэнэхэм зэхэкlаху. Бзэшъэныгъэ-lазэгъуэхэм къушъхьа псэлъэкlэр (lашъхъаруа), нэхъ зэримхъуэкLауэ, апхъазыбзэм нэхъ игъунэгъу ялъытэр. Зэр гугъэхэмкlэ lашъхъаруахэр апхъаз-абазэ лъэпкъым (япэрем зыуэ щытам) тапантахэм яуж къыхэкlыу ипшъэ лъэныкъуэмкlэ куэчын щыкlадзар. Абы шъхьакlэ ябзэр апхъазыбзэм нэхъ ехьчу кlалъытэр
Тхыбзэр
Абазэ тхыбзэр щызэфlэувар 1932 гъэм, латин хьарыфкlэ, 1938 гъэм урыс хьарыфкlэ зэрахъуэкlа:
| А а | Б б | В в | Г г | Гв гв | Гъ гъ | Гъв гъв | Гъь гъь |
| Гь гь | ГӀ гӀ | ГӀв гӀв | Д д | Дж дж | Джв джв | Джь джь | Дз дз |
| Е е | Ё ё | Ж ж | Жв жв | Жь жь | З з | И и | Й й |
| К к | Кв кв | Къ къ | Къв къв | Къь къь | Кь кь | КӀ кӀ | КӀв кӀв |
| КӀь кӀь | Л л | Ль ль | М м | Н н | О о | П п | ПӀ пӀ |
| Р р | С с | Т т | Тл тл | Тш тш | ТӀ тӀ | У у | Ф ф |
| Х х | Хв хв | Хь хь | ХӀ хӀ | ХӀв хӀв | Ц ц | ЦӀ цӀ | Ч ч |
| Чв чв | ЧӀ чӀ | ЧӀв чӀв | Ш ш | ШӀ шӀ | Шв шв | Щ щ | Ъ ъ |
| Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Абазэ-Адыгэбзэхэр |
|
|---|---|
| Абазэбзэ • Адыгэбзэ • Азгъэбзэ • Убыхыбзэ |