Абгъуэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Content deleted Content added
Vultures in the nest, Orchha, MP, India edit.jpg: better
No edit summary
 
1 сатырыр 1 сатырыр
'''Абгъуэ''' — [[гъуэлъхьэгъуэ|щыгъуэлъхьэн]], [[къишыгъуэ|къышырашын]], захъумэн папщӀэ [[къуалэбзухэр|къуалэбзухэм]] я ухуэныгъэщ.
'''Абгъуэ'''<ref>Адыгэбзэ псалъалъэ (Словарь кабардино-черкесского языка) // Институт гуманитар. исслед. Кабард.-Балк. науч. центра Рос. акад. наук; [М. Л. Абитов и др.], Москва, 1999, ст. 19</ref> ({{Lang-la|Malva mauritiana}}) — [[гъуэлъхьэгъуэ|щыгъуэлъхьэн]], [[къишыгъуэ|къышырашын]], захъумэн папщӀэ [[къуалэбзухэр|къуалэбзухэм]] я ухуэныгъэщ.


ТеплъэкӀи, щӀыкӀэкӀи, къызыхахкӀи, уаздыпэщӀэхуэ щӀыпӀэкӀи хуабжьу зэщхьэщокӀ. КъызэрыкӀуэщ [[джэд хэкӀыгъуэр|джэд хэкӀыгъуэ]] лӀэужьыгъуэхэм ящӀыр: кумб чэнжым и лъащӀэм щӀэдзын мащӀэ илъу аращ. [[БанэщӀэж]]ым ейр [[топ]]ым хуэдэу зэпэхъуреибзэщ, ихьэпӀэр ибгъумкӀэ щыӀэу. [[ПцӀащхъуэ]]м ятӀэр и ӀупсымкӀэ зэкӀэришхэурэ абгъуэр еухуэ. [[Ипщэ Азиэ]]м щыпсэу [[хьэпцӀащхъуэ]] лӀэужьыгъуэхэм ейр зэрыщыту хьэуам щыдия [[Ӏупс]] къабзэщ, цӀыхухэм яфӀэфӀу яупщэфӀри яшх.
ТеплъэкӀи, щӀыкӀэкӀи, къызыхахкӀи, уаздыпэщӀэхуэ щӀыпӀэкӀи хуабжьу зэщхьэщокӀ. КъызэрыкӀуэщ [[джэд хэкӀыгъуэр|джэд хэкӀыгъуэ]] лӀэужьыгъуэхэм ящӀыр: кумб чэнжым и лъащӀэм щӀэдзын мащӀэ илъу аращ. [[БанэщӀэж]]ым ейр [[топ]]ым хуэдэу зэпэхъуреибзэщ, ихьэпӀэр ибгъумкӀэ щыӀэу. [[ПцӀащхъуэ]]м ятӀэр и ӀупсымкӀэ зэкӀэришхэурэ абгъуэр еухуэ. [[Ипщэ Азиэ]]м щыпсэу [[хьэпцӀащхъуэ]] лӀэужьыгъуэхэм ейр зэрыщыту хьэуам щыдия [[Ӏупс]] къабзэщ, цӀыхухэм яфӀэфӀу яупщэфӀри яшх.
23 сатырыр 23 сатырыр
== Тхылъхэр ==
== Тхылъхэр ==
* ''Брат Хьэсин''. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.
* ''Брат Хьэсин''. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.

== Гулъытыгъуэ ==
{{Reflist}}


{{Commons|Category:Bird nests|Сурэтхэр}}
{{Commons|Category:Bird nests|Сурэтхэр}}

Версие къекӀуэкӀыр 13:14, 25 Мэкъуауэгъуэ 2021 деж

Абгъуэ[1] (лат-бз. Malva mauritiana) — щыгъуэлъхьэн, къышырашын, захъумэн папщӀэ къуалэбзухэм я ухуэныгъэщ.

ТеплъэкӀи, щӀыкӀэкӀи, къызыхахкӀи, уаздыпэщӀэхуэ щӀыпӀэкӀи хуабжьу зэщхьэщокӀ. КъызэрыкӀуэщ джэд хэкӀыгъуэ лӀэужьыгъуэхэм ящӀыр: кумб чэнжым и лъащӀэм щӀэдзын мащӀэ илъу аращ. БанэщӀэжым ейр топым хуэдэу зэпэхъуреибзэщ, ихьэпӀэр ибгъумкӀэ щыӀэу. ПцӀащхъуэм ятӀэр и ӀупсымкӀэ зэкӀэришхэурэ абгъуэр еухуэ. Ипщэ Азиэм щыпсэу хьэпцӀащхъуэ лӀэужьыгъуэхэм ейр зэрыщыту хьэуам щыдия Ӏупс къабзэщ, цӀыхухэм яфӀэфӀу яупщэфӀри яшх.

Тропик къуалэбзу щхьэхухэм я абгъуэхэр гуп-гупу зэхэту ящӀ, ауэ нэхъыбэм яйр зэпэщхьэхуэщ. ЗэмылӀэужьыгъуэ къуалэбзухэм я абгъуэхэр зэгъунэгъуу щащӀыр зэзэмызэ дыдэщ. ЩыӀэщ нэгъуэщӀ псэущхьэхэм я гъуэхэр абгъуэ папщӀэу къэзгъэщхьэпэр (бжьэндэхъугъуэжь, бжьэшх, бабыщхэр). Абгъуэ ящӀыркъым, къапщтэм, Аустралиэм щыӀэ джэд лӀэужьыгъуэ Ӏэл гуэрэхэм — пшахъуэм, е къэкӀыгъэ, пщӀащэ зэхэфыхьам хокӀацӀэри абыкӀэ я абгъуэ щӀынри, гъуэлъхьэжьынри, къишынри зэфӀокӀ.

ЩоджнцӀыкӀу Алий мы жыӀэкӀэм щӀагъыбзэ щӀилъхьащ социал (псэупӀэ, быдапӀэ, хъухъумэт) мыхьэна иритри:

« Маржэ, бэ иныр фыхъейхи,
Пщыхэм я абгъуэр ткъутэнщ
»

Еплъ иджыри[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Тхылъхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

  • Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.

Гулъытыгъуэ[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

  1. Адыгэбзэ псалъалъэ (Словарь кабардино-черкесского языка) // Институт гуманитар. исслед. Кабард.-Балк. науч. центра Рос. акад. наук; [М. Л. Абитов и др.], Москва, 1999, ст. 19