Шъэт-Къалэ

Къалэ Шъэт-Къалэ Нып Дэмыгъэ Къэрал УрысейУрысей Федерациэм и субъект Ставропол КъэралСтавропол Къэрал Кординатхэр 45.05, 41.98333345°03′00″ с. ш. 41°59′00″ в. д.45.05° с. ш. 41.983333° в. д.   КӀуэцӀ гуэшыгъуэр 3 куейуэ Мэр Николай Пальцев Щыхалъхьар 1777 Хьэблэ  1785 И инагъыр 242,36 км² Ӏувагъыр 1523 км²/цӀыху Агломерациэ 490 000 - 580 000 Зэманыгъуэр UTC+3 Почтэ индексыр 355000-355099 Официал сайтыр http://stavropol.stavkray.ru/

Шъэт-Къалэ (урбз. Ставрополь) 1777-1935 гъ. — Ставропол-Кавказкэ, 1935-1943 — Ворошиловск. Ставропольскэ къэралым инэхъышъхьа къалэ.

Шъэт-Къалэ 366 мин цlыху дэс, ар Урысе Хэкум джылэ бжыгъэ 2002 гъэм зэрагъэкlуэкlамкэ. Пэмыкlыкlэ 450 мин дэсу ялъытэ. Къалэм дэсхэр:

1. урыс - 88,7 %
2. ермэлы - 4,3 %
3. укрэинэ - 1,6 %
4. алыдж - 0,6 %
5. къэрэче - 0,5 %
6. урысыху - 0,4 %
7. азэрбэджан - 0,4 %
8. тэтэр - 0,3 %

Тхыдэр

Шъэт-Къалэ быдапlэр

Япэдыду къэна Шъэт-Къалэм иплан тхыпхъэр 1778 гъэм щыщ, тедзамкlэ а зэманым нэхъыфlым хуэфашэт быдапlэ яшътэр. кlыхьу шъауэ къушъхьахъу лъэныкъуэмкlэ зы гъунэр плъэуэ, адрер къэлмыкъ губгъуэм хуэгъэзауэ. Ихъуреягъыр дэтlыкlауэ абы 3,5 м. икуагъу, 6 иэ 9 м. ибгъуагъу. Быдапlэр здагъувынур фlыуэ къыхахат, бгы здытетыр ихъуреягъымкlэ нэхъ лъагэт. Джэкэмкlэ къуэ куу иат Ташлы псыр ежэху, занду къуэкlыпlэмкlэ ехуэху къутырыр здэщытым иде. ипшъэмкlэ, апщыгъуэм нэхъ зыхуэсакъ лъэныкъуэмкlэ къуэуэ щы Мэмайкэ, Мутнянкэ, Жэлэбовкэ псыхэм, быдапlэм ипашъхьам ирикlуэт. Зы псыр быдапlэм и нывэкъалэм де ежэхт, хьаблэм псыну къыкlэжт иджыпсту абде Совецкэ, Дзержинскэ, Жуковэ, Октябрскэ Револуцие урамхэр тет.

Тэнэ деи апщыгъуэм быдапlэ здашъым, игъунэгъу къутырхэр тыст. Апхуэду 1778 гъэм Шъэт-Къалэ иде, Хопёрскэ дзэм иштабыр здыщэам, 197 унэу къэзакъхэмрэ урысхэмрэ яуэ, гын здыкlэлъ шlунэ, тучанитl джоуэ дэтт.

Экономикэ

Иджыпсту Шъэт-Къалэ и экономикэр зтетыр 400 хуэдиз предпиятие. Гъэ кlуахэм хъушъхъуэ здашъ цеххэр зэlуаха. Лэжьыгъэр илъэс зтlущ блъэкlам 1,6 дэкlуея. Зэр къэралу и производствэм Шъэт-Къалэ и lахьар 24 %. Абы пэмыкlыу Шъэт-Къалэ дэт Северо-Кавказым и lаташъхьа офисыр Урысей СберБанкым.