Мэлайзиэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр
No edit summary |
No edit summary |
||
| 18 сатырыр | 18 сатырыр | ||
|КъызыгуэчӀар = [[Бритэнышхуэ]] |
|КъызыгуэчӀар = [[Бритэнышхуэ]] |
||
|Щхьэхуитыныгъэм ирагъэхьэлӀа = [[Малайэ Федерацие|Малайэ Федерацием]] [[Мердека Махуэ|ищхьэхуитыныгъэ]] |
|Щхьэхуитыныгъэм ирагъэхьэлӀа = [[Малайэ Федерацие|Малайэ Федерацием]] [[Мердека Махуэ|ищхьэхуитыныгъэ]] |
||
|Къалэ нэхъыщъхьэр = [[ |
|Къалэ нэхъыщъхьэр = [[КӀуалэ-ЛымпӀур]] |
||
|ӀэнатӀэ хабзэр = [[федерациэ]] [[конституциэ пащтыхьей]] |
|ӀэнатӀэ хабзэр = [[федерациэ]] [[конституциэ пащтыхьей]] |
||
|Къалэ нэхъ инхэр = [[ |
|Къалэ нэхъ инхэр = [[КӀуалэ-ЛымпӀур]] |
||
|Тхьэмадэхэм я пӀэхэр = Янг ди-Пертуан Агонг</br>Премиер-министр |
|Тхьэмадэхэм я пӀэхэр = Янг ди-Пертуан Агонг</br>Премиер-министр |
||
|Тхьэмадэхэр = [[Абдулла аль-Хьэж]]</br>[[Мохатхир Мохьэмэд]] |
|Тхьэмадэхэр = [[Абдулла аль-Хьэж]]</br>[[Мохатхир Мохьэмэд]] |
||
20:52, 10 Мэкъуауэгъуэ 2019 версие
| Мэлайзиэ мэл.-бз. Malaysia | |||||
| |||||
| |||||
| Гоуидзэр: «Bersekutu Bertambah Mutu» | |||||
Къэрал уэрэд: «Negaraku (сихэку)» ( едэӀун (info))
| |||||
| Щыхалъхьар | 1957 гъэм ШыщхьэӀум и 31-нэм | ||||
| Нэхъышъхьэбзэхэр | мэлаибзэ | ||||
| Къалэ нэхъышъхьэр | КӀуалэ-ЛымпӀур | ||||
| Къалэ нэхъ инхэр | КӀуалэ-ЛымпӀур | ||||
| ӀэнатӀэ хабзэр | федерациэ конституциэ пащтыхьей | ||||
| Янг ди-Пертуан Агонг Премиер-министр |
Абдулла аль-Хьэж Мохатхир Мохьэмэд | ||||
| Къэралым и джылэр • ЗэралъытэмкӀэ (2009) • Ӏувагъыр |
28,310 млн цӀыху (44-нэ) 85,8 цӀыху/км² | ||||
| ВКӀуП • КъыхэкӀыр (2008) • Зы цӀыхум къытехуэр |
$384 млрд. (30-нэ) $14 081 | ||||
| Этнохоронимыр | Мэлазейхэр | ||||
| Сомыр (Валутэр) | Ринггит | ||||
| Интернет-доменхэр | .my | ||||
| Телефон кодыр | +60 | ||||
| Зэманыгъуэхэр | +8 | ||||
 Мэлайзиэ Уикисурэтылъэм
| |||||
Мэлайзиэ (мэл.-бз. Malaysia) — Азиэ ипшъэ къуэкӀыпӀэм щыщ къэрал. Ар Хъутей хы ипшъэм тӀууэ еугуэч:
- КъуэхьэпӀэ Мэлайзиэ (зэреджэр — Мэлайэ) Мэлакка хытӀыгуныкъуэм ипшъэр еубыд, ипшъэмкӀэ и гъунапкъэхэр СингэпурымкӀэ, ишъхъэрэмкӀэ СиамымкӀэ йокӀуэкӀ. Мэлаккэ псыдэжым адэкӀэ Индэнезиери.
- КъуэкӀыпӀэ Мэлайзиэ (Сэбахьрэ Сэрэуакъ провинциэхэр) Калимантан хытӀыгушхуэм и ишъхъэрэ къуэхьэпӀэм тетшъ. Хы лъэныкъуэмкӀэ Брунейм и гъунапкъэхэр йокӀуэкӀ, ипшъэмкӀэ Индэнезиер игъунэщ.
Къэрал зэхэтыкӀэр
Мэлайзием зыкъегъэлъагъуэ къэралцӀыкӀу 13-рэ федералым еуэ шӀыпӀищрэ зэхэт зи пащтыхь чэзуурэ къызыхах фидирал конституцэ пащтыхьейщ. Абыхэм ящыщ штат 11-рэ фидирал щӀыпӀитӀрэ Мэлаккэ хытӀыгуныкъуэм тещ, я штатитӀрэ зы фидирал шӀыпӀэмрэ Калимантан хытӀыгум. ШтатитӀыр пащтыхьейщ, абыхэм ящыщ блы - сулътӀанейхэщ, зыр - раджастанщ, зыр ауэ сытыми дипертуанщ. Адрей штатиплӀыр губерниэхэщ. Фидирал щӀыпӀэхэр къэрал Хабзащхьэм егъэзахуэ. Илъэситху къэс къэралцӀыкӀухэм зы пащтыхьымрэ абы и къуэдзэмрэ къыхах. Мэлайзием я пащтыхьым зэреджэр янг ди пертуан агонг.
Къэралым хабзэу хъуар губернаторхэмрэ штатхэм я нахъыщхьэхэмрэ аразы ямыщӀауэ къагъэсэбэпыну хуткъым. Ар пащтыхьым и къарум емылъытауэ.
Мэлайзием и Пэрламентыр тӀууэ еугуэш: ищхьэ пэлат (штатхэмрэ фидирал щӀыпӀэхэмрэ я зэхуэс), ищӀагъ пэлат (Синат). Ищхьэ пэлатым и ухуэныгъэр хэхыгъуэм тещӀыхьащ. ИщӀагъ пэлатыр штат къэсыху щыщитӀрэ пащтыхьым езым къыхих щыщхэмкӀэ зэхэтщ.
Пащтыхьым и къулыкъум и мыгьэнэр Япэрыт Министрэм деж щеух. Къэралым и Ӏуэхухэр, политикэр, абым егъэзащӀэ.
Мэлайзием дин щхьэхуит яӀэщ. ЦӀыхум езым сытхуэдэ дин иӀыгъынуми езым къыхихыну хуитыныгъэ кэнституцым къырет. Ауэ жылэдэсхэм я нахъыбэм (60%) мыслимэндиныр яӀыгъщ.
Мэлайзием и Япэрыт Министрэхэр
- 1963—1970 — Абдул Рахьман
- 1970—1976 — Абдул Разакъ
- 1976—1981 — Хъусен Онн
- 1981—2003 — Мэхатхьир Мыхьамэд
- 2003—2009 — Абдула Ахьмэд Бэдауи
- 2009 — Мохьд Наджиб бин Тун Хьэджи Абдул Разакъ
|
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ хэкумэтхымкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. Мы псалъашъхьэр зэфӀэкӀыгъуэфкӀэ нэхъ тэрэзымкӀэ зэхъукӀын хуэй. |