Адыгэ автоном куей версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Content deleted Content added
цӀ r2.7.1) (робот добавил: es:Óblast Autónomo Cherkeso
цӀ r2.7.1) (бот добавил: nl:Karatsjaïsche Autonome Oblast
141 сатырыр 141 сатырыр


[[es:Óblast Autónomo Cherkeso]]
[[es:Óblast Autónomo Cherkeso]]
[[nl:Karatsjaïsche Autonome Oblast]]
[[ru:Черкесская автономная область]]
[[ru:Черкесская автономная область]]

18:59, 27 ЩӀышылэ 2013 версие

Адыгэ автоном куей
Черкесская автономная область
Къэрал РССЗ
Зыхэхьэр УРСФС
Хиубыдэр 5 куейуэ
Къалэнэхъышъхьэ Черкесск къалэ (Ежово-Черкесск, Сулимов, Баталпашинск)
Махуэ щыхэлъхьар 1928—1957
Нэхъышъхьэбзэхэр ур-бз., адыгэбзэ
Джылэр (1939) 92,9 мин цӀыху
Лъэпкъ дэсхэр урысхэр — 58,3 %;
адыгэхэр — 17,2 %;
абазэхэр — 11,0 %

Адыгэ автоном куей (урбз. Черкесская автономная область) — РССЗ1928-1957 гъэхэм административ шӀыпӀу къыхагъэкӀыт. 1928 гъэм къыщыкӀэдзауэ Ипшъэ-Къаукъаз къэралым хэтт, 1937 гъэм къыщыкӀэдзауэ Орджоникидзе (Ставропол) къэралым хохьэ (къэралитlри РСФСУ-м хэта).

  • Къалэ нэхъышъхьэр — Черкесск.
  • И инагъыр — ? км².
  • Джылу — мин 92, 9 (1939 гъэмкlэ) абы: урысу — 58, 3 %; адыгу — 17, 2 %, абазу — 11, 0 %

Тхыдэ

Мэлыжьыхьым и 30 махуэм 1928 гъэм Адыгэ лъэпкъ куейм автоном куей траӀуэ. Куейм и шӀыпӀэр тӀууэ зэхэкӀт: япэреуэ джылэхэр здыдэс Инджыджцlыкlу, Инджыджышхуэ, Псыжъ джоуэ я псыхъуэхэм, етӀуану къушъхьахъупӀыу Уэрпрэ Чэфырэрэ я псыхъуэхэмрэ Ӏуашъхьэ яшъхьэщытхэмрэ 1957 гъэм шъычылэм и 9 махуэм Адыгэ автоном куеймрэ Къэрэчей автоном куеймрэ Къэрэчей-Черкес автоном куейуэ зэхагъэхьар Ставропол къэралым хэту.

Джылэр

Куейхэр Джылу дэсыр Урысхэр Адыгэхэр Абазэхэр Нэгъуэйхэр Алыджхэр Ермэлыхэр Адрейхэр
1. Черкесск къ. 28, 645 25, 105 519 417 144 129 280 2, 050
2. Черкесскэ 12, 864 9, 209 183 2, 151 60 - 290 948
3. Икон-Хъалк 18, 356 2, 333 5, 075 859 4, 804 - 13 271
4. Кировскэ 14, 354 13, 880 39 22 24 - 14 375
5. Кхъуэвы 9, 527 2, 543 1, 840 2, 929 1, 104 598 18 495
6. Хьэбэз 14, 062 1, 118 8, 792 3, 857 12 - 3 270
Дэсу хъуар 92, 898 64, 189 16, 454 10, 245 5, 156 827 618 4, 409

Къэгъэлъэгъуар 1939 гъэмкlэ Совет Зэгуэт псом и джылэ бжыгъэ ирагъэкlуэкlамкlэ къыхэха

Гъэхэмкlэ и зэфlэувэныгъэр зэрекlуэкlар, шlыпlэр гуэчауэ зэрщытам игъусу

Тхылъхэр

  • А. Победоносцев «Черкесия». 1940 гъэ, Мэзкуу.

ТехьэпӀэхэр