Дзэлыкъуэбгъэ версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр
цӀ r2.7.2) (робот изменил: nl:Gieren van de Oude Wereld |
цӀ r2.7.1) (робот добавил: ar:نسور العالم القديم |
||
68 сатырыр | 68 сатырыр | ||
[[als:Altweltgeier]] |
[[als:Altweltgeier]] |
||
[[ar:نسور العالم القديم]] |
|||
[[az:Qarakərkəslər]] |
[[az:Qarakərkəslər]] |
||
[[ca:Voltor del Vell Món]] |
[[ca:Voltor del Vell Món]] |
22:07, 11 Накъыгъэ 2012 версие
Дзэлыкъуэбгъэ | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
Латин цӀэр | ||||||||||||||
Gyps Savigny, 1809 | ||||||||||||||
|
Дзэлыкъуэбгъэ (лат-бз.: Aegypiinae, ур-бз.: Грифы) — псэушъхьа, шакlуэ-бзу, бгъэхэм ящыщ
Аплъэпкъыр
Якlыхьагъыр см. 95 - 114, яшъхьамрэ пшъэмрэ цыкlэкl нэхъ теткъым псэхэлlэл, кlуэцl-фэцlхэр щашхым къатемынэн шъхьакlэ. Дамэхэр бгъуэшху щытхэ, куэдрэ жьым ерсыну тегъэпсыхьауэ псэхэлlэл лъыху (нэхъыбэ дзэлыкъуэбгъэ яшхын), Я лъакъуэхэр адрей бгъыхэм хуэду яубыдыфу яхьыфкъым шхыныр, зекlуэнымрэ, къэжыхьынымрэ зтегъэпсыхьа къуэдер.
Здэпсохэр
Дунейм ишlыпlу хъуам щопсоухэ Аустралиэм щымыхъукlэ. Ипшъэ Еуропэм, Африкэм, Ишъхъэрэ Азиэм, Ипшъэ Америкэм, Ишъхъэрэ Америкэм.
Къушъхьа лъэныкъуэшэмкlэ нэхъ заlыгъхэр ауэ губгъуэхэмкlы щыпсоун мэхъур ( шхын ирикъуу ягъуэтмэ ). Урысейм мы куэчу гъэпсом здэпсор Къаукъазым. Iуашъхьахэм м. 3 000 бгъуэхэр щешъыр, Алтайм м. 2 000 фlэкlыу.
Зэрзэпыхьахэр
Илъэс щырикъухэм дзэлыкъуэбгъэхэр зэфlэувауэ щытхэ, мазае – гъатхэпэхэм идежь я бгъуэхэм йокlуэлъэжьхэ, кlэ ямышъу, зэрамхъуэкlыу.
Бгъуэхэм я бгъуагъыр см. 130 - 140, я лъэгагъыр см. 60 - 200. Бгъуэ кlуэцlым гуафэ, пхъафэ, удз, цы такъырхэр ираубгъуэ.
Джэдыкlэ щыгъэтlылъыр гъатхэпэм, зы мы нэхъыбу. Джэдыкlэм ифэр хужь-фlеифу щыт, плыжьу-гъуабджэу хэпхъауэ.
Джэдыкlэхэм хъури бзыри зэрахъуэкlху тес махуэ 55. Къыщыричхэр накъыгъэм ияпэрей махуэхэм. Чырхэр хомурэ хохъуэхэ, мазэ щырикъу къуэдем икlыфэцхэр къытокlэн кlадзэ, дамэцхэр см. 2-3 носыр, мэзитl щырикъухэм бадзэуэгъуэм ияпэрей махуэхэм цыр икlыфэм фlыуэ тет, ауэ икlапэмрэ идамэмрэ кlэкlыу щытхэ. Бгъуэ исын-пlыныр 3 - 3, 5 мазэкlэ йокlуэкlыр.
Лъэпкъхэр
- Torgos - Африкэ дзэлыкъуэбгъэ
- Trigonoceps - Дзэлыкъуэбгъэ шъхьаху
- Pseudogyps - Дзэлыкъуэбгъэ джэбэху
- Necrosyrtes - Дзэлыкъуэбгъэ гъуабджэ
- Gyps - Дзэлыкъуэбгъэ
- Sarcogyps - Индиэ дзэлыкъуэбгъэ
- Gypohierax - Бджэныбжъэ дзэлыкъуэбгъэ
- Neophron -
- Aegypius - Дзэлыкъуэбгъэ къуафцlэ
- Gypaetus - Дзэлыкъуэбгъэ жэкlацэ