Алыджей версиехэм я зэщхьэщыкӀыныгъэхэр

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Content deleted Content added
цӀ r2.5.1) (робот изменил: na:Grit
цӀ r2.6.4) (робот изменил: xmf:საბერძნეთი
283 сатырыр 283 сатырыр
[[wuu:希腊]]
[[wuu:希腊]]
[[xal:Грисин Орн]]
[[xal:Грисин Орн]]
[[xmf:საბერძემო]]
[[xmf:საბერძნეთი]]
[[yi:גריכנלאנד]]
[[yi:גריכנלאנד]]
[[yo:Gríìsì]]
[[yo:Gríìsì]]

04:27, 19 ШыщхьэӀу 2011 версие

Алыджей Республикэ
Ελληνική Δημοκρατία
Дэмыгъэ Алыджым
Алыджым и нып Алыджым и дэмыгъэ

Кординатхэр: 38°18′04″ с. ш. 23°44′28″ в. д. / 38.301111° с. ш. 23.741111° в. д. (G)

Гоуидзэр: «Ἐλευθερία ἤ Θάνατος (хуитыныгъэ иэ лӀэныгъэ)»
Къэрал уэрэд: «Хуитыныгъэм и уэрэд (Ύμνος εις την Ελευθερία)» (Макъ едэӀун (info))
Нэхъышъхьэбзэхэр алыджыбзэ
Къалэ нэхъышъхьэр Афинхэ
Къалэ нэхъ инхэр Афинхэ, Салоники, Пирей
ӀэнатӀэ хабзэр Парламент Республикэ
Президент
Премьер-Министр
Карлос Папулиас
Папандреу Георгиос
ШӀыпӀэр
• Псори
• % псым пӀэуэ иубыдыр
96-нэ дунем
131.957 км²
0, 86
Къэралым и джылэр
• ЗэралъытэмкӀэ (2010)
Ӏувагъыр

11.306.183 цӀыху
85 цӀыху/км²
ВКӀуП
  • КъыхэкӀыр (2009)
  • Зы цӀыхум къытехуэр

$344,404 млрд.  (32-нэ)
$30.856
Этнохоронимыр алыдж алыджхэ
Сомыр (Валутэр) Еуро
Интернет-доменхэр .gr иэ .eu
Телефон кодыр ++30
Зэманыгъуэхэр +2; гъэмахуэм +3

Алыдж (ал-бз. Ελλάδα; ур-бз. Греция; Ицlэдыдэр псоуэ — Алыдж Республикэ; тхыдэмкlэ ицlэр — Ελληνική Δημοκρατία) — Еуропэм иишъхьарэм щыlа къэрал, Бэлкан хы тlыгуныкъуэм тету. ИшъхъэрэмкӀэ и гъунапкъэр Албаниэ, Македониэм, Болгариэм ядей ирокlуэ, ишъхъэрэ-къуэкlыгъуэмкlэ — Тыркум. КъуэкlыпӀэмкlэ Хы Эгейр lулъ, къуэхьэпӀмкlэ — Хы Ионэр, ипшъэмкӀэ — Хы Курытым. Къэралым езы алыджхэм яцlэмкlэ теlуа. Къалэ нэхъышъхьэр — Афинэхэ

КъуэхьэпӀэ ицивилизациэ здызэфlэувар, япэре демократ къэралхэр къыздежьар Алыджыра.

Шlыпlэр

Алыджыр Бэлкан хы тlыгуныкъуэм и ипшъэмрэ Азиэ цlыкlум къыбгэдэлъ хы тlыгухэмрэ якlыгъу тет, псори зэхэту 131 994 км? мэхъу. И гъунапкъэр Албаным, япэре Югэслав Республикэ Македониэм, Болгариэм, Тыркум джоуэ ирокlуэ. Хы lуфу Курытым, абы хэту: Ионэ, Эгейхэм ягъунэхэр. Крит хы тlыгум ишъхъэрэ lуфэр Хы Ливиим lулъ. Абы пэмыкlыу Алыджым минитl хы тlыгу хэт, ар къэралым 20 % шlыпlэ.

Алыджым ишlыпlэр щыуэ бгуэч хъуну:

  • Мэтерикым тет Алыджыр, абы хыхьа: Македониэ (Флоринэ, Пэллэ), Фракиэ (Родопи, Кавала), Эпир (Теспротиэ, Превезэ), Фессалиэ (Ларисэ, Магнисиэ) Алыджыкур джоуэ (Фтиотидэ, Фокидэ, Аттикэ). Ионэ хы тlыгухэри абы хабжэ
  • Пелопоннес - Алыджым ихы тlыгу нэхъ ин. Еуропэ ицивилизациэм ишlыналъэр, къыздикlар ара, Аркадиэ, Лакониэ, Мессиниэ... хэкухэр здэщыlар абдей.
  • Хы Эгей ихы тlыгухэр, абы янэхъ инхэр Крит - Алыджым инэхъ ин, Еуропэм 8-рей (8259 км²), Эвбеэ - Критым яуж етlуанэу (3654 км²).

Хэкухэр

Хэкухэр

Алыджыр 13 хэкукlэ зэхэт, ахэр 54 номэ-кlэ ( префектурэ ) гуэча. Абы пэмыкlыу зы аутоном къэрал иlа - Айон-Орос, Афон lуашъхьам игъунэгъу. Ар шоджэн къэрал, lанатlэр зыlыгъыр - хасэ, чылисэ 20-кlым ящыщу.

Къалэ нэхъ инхэмрэ, джылэ дэсимрэ

  • Афинэхэр - 745, 514
  • Фессалоники - 363, 987
  • Пирей - 175, 697
  • Патрас - 160, 400
  • Гераклион - 130, 914
  • Перистери - 137, 918
  • Ларисса - 124, 394
  • Каллифеэ - 109, 609

Лэпlкъ дэсхэр

Нэхъ лъэпlкъ ин къэралым исыр Адыджхэра - 90%. Лъэпlкъхэр Алыджым иджыри къыздынэсым динымкlэ зэрагуэчыр (Уэсмэн Къэралым ихабзу къэна)

  • Фракымрэ Додикан хы тlыгухэм дэс мыслимэнхэр, тыркухэр яхэту - 1%
  • Помакхэр (болгарыбзэ зезыхьа лъэпlкъ мыслимэн) - 0,3%
  • Цыджан мыслимэнхэр - 0,1%

Этногрэфхэм бзэкlэ лъэпlкъ къыхагъэкlхэр:

  • Албанхэр - 4% (арнаутхэр яхэту)
  • Слэваныбзэ зезыхьа алыджхэр иэ македон слэванхэр - 1,2 %
  • Аромунхэр - 1,1 % (мегленитхэр яхэту)
  • Чыристэн цыджанхэр - 0,8 %
  • Сербхэр - 0,3 %
  • Хьарыпхэр - 0,3 %
  • Джуртхэр - 0,05 %