Нартыху

Тхыгъэр къыздрахар Уикипедиэ
Нартыху
Нартыху, къэкӀыгъэ щӀэныгъэ тхылъымкӀэ зэхэхауэ
ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр
Лъэпкъышхуэ: КъэкӀыгъэхэр
Къудамэ: ДжылэзэхуэщӀа
ХэкӀ: Захуэ
ХэкӀыгъуэ: Гъашэ
Лъэпкъ: Хьэцэпэцэ
Лъэпкъыгъуэ: Нартыху
Латин цӀэр
Zea mays L.


Систематикэ
УикилӀэужьыгъуэм


Сурэтхэр
Уикисурэтылъэм

NCBI {{{1}}}
Zea mays "fraise"
Zea mays "Oaxacan Green"
Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese'

Нартыху (лат-бз.: Zea mays, ур-бз.: Кукуруза) — лъэпкъ нартыхухэм (латиныбзэ лат-бз. Zea) ящыщ закъуэ Ӏэрысу. Нартыху Ӏэрысэм нэмыщӀ иджыри хэтхэр (Zea) лъэпкъым - Z. diploperennis, Z. perennis, Z. luxurians, Z. nicaraguensis.

Морфологие[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Нартыхур - лъагэ, зы илъэскӀэ псо удз-къэкӀыгъэ, и лъагагъкӀэ метрищым нэсу (зэзэмызэ м 6 иӀэ нэхъыбэм фӀокӀыр), лъабжьэ фӀы иӀэу. Ипкъыр занщӀэу щыт, и бгъуагъыр см. 7 нос, и кӀуэцӀыр мы нэкӀыу.

Тхьэмпэхэр ин, я бгъуагъымкӀэ см. 10 носхэ, я кӀыхьагъымкӀэ метрым, я лъапэмкӀэ пкъым и хъуреягъыр иубыду.

КъыздикӀар[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]

Христофор Колумб Америкэр къыгъуэта нэужь Европэм дыщэм игъусэу тутыныр, нартыхур, кӀэртофыр еджэу къыносыр. 1500 гъэм Исбухьэным икуей Кастилием и губгъуэхэм нартыхур ягъэкӀыу щӀадзэ.

Езы европей лъэпкъхэр зэреджэ псалъэ maiz - къыздэкӀыр таино лъэпкъым ябзэм "mahiz", Антил хы тӀыгухэм щыпсэуауэ, европейхэр дэмыхьа щӀыкӀэ.

Категорие:КъэкӀыгъэ