Мэзтхьэрыкъуэф
| Мэзтхьэрыкъуэф | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Латин цӀэр | ||||||||||||||
|
Tussilago Linnaeus | ||||||||||||||
|
Мэзтхьэрыкъуэф (лат-бз. Tussilago farfara) — илъэс куэдкӀэ къэкӀ, лъабжьэжь зиӀэ къэкӀыгъэщ.
НэмыщӀ цӀэхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Адыгэбзэм мы къэкӀыгъэм цӀэ бжыгъэ зэрехьэр, ахэр: анэрэ-анэнэпӀэсрэ (урысыбзэм зэрхэтым хуэду псалъэхэр зэдзэкӀауэращ адыгэбзэм), Ӏэдэ́м и цей, тхьэрыкъуэфдэгу.
Теплъэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Тхьэмпэ, къудамэ зытемыт и пкъыр гъатхэм пасу (гъатхэпэмазэм) щӀым къыхокӀри см 10-20-кӀэ докӀей, см 2-2,5-рэ зи инагъ щхьэ гъуэжь къещӀ. Жылэхэр псынщӀэу мэхъури полъэлъыж, пкъыри мэгъуэлэж. Абы иужкӀэ кӀы кӀыхь зиӀэ тхьэмпэ хъурей инхэр къыдедз. Тхьэмпэ щӀагъым цы щабэ цӀыкӀу тетщ, и гущӀыӀур цӀафтэщ. Удзым и тхьэмпэ щӀыӀум гъатхэ, гъэмахуэ жэщхэм, пщэдджыжьыпэхэм уэсэпсыр Ӏуву тохьэ, тхьэмпэщӀагъыр зэрыгъущу къонэ.
КъыздэкӀыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Удзыр къыщокӀ псыхъуэхэм, мэз лъапэхэм, щӀыпӀэ псыӀэхэм, псынащхьэхэм.
Къэгъэщхьэпэгъуэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Хущхъуэу къагъэсэбэп. Бжьэхэм гъэгъахэм фо къыхах.
|
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ КъэкӀыгъэщӀэныгъэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. |
Тхылъхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Хьэкъун Б. Адыгэ къэкӀыгъэцӀэхэр. ТхылътедзапӀэ «Эльбрус». Налшыч 1992 гъ.