Аму
| Аму | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ЩӀэныгъэ хэкӀыгъэхэр | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Латин цӀэр | ||||||||||||||
|
Chaerophyllum bulbosum Linnaeus | ||||||||||||||
|
Аму (лат-бз. Chaerophyllum bulbosum) — гъиткӀэ къэкӀ къэкӀыгъэ лӀэужьыгъуэщ.
Теплъэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Зи лъэгагъыр см 100-150-м нэс удз лӀэужьыгъуэщ. Удзым ипкъ кунэщӀым, занщӀэу дэкӀейм, цы тетхэр мащӀэу пхъашэщ, и тхьэмпэхэр тхьэмпэ цӀыкӀу куэду зэхэтщ, и лъабжьэр куу дыдэу екӀыхыркъым. Амур бадзэуэгъуэм икӀэхэм къощхьэлъэ, гъэгъа хужьыфэ цӀыкӀухэр, Ӏэрамэ хъуреуэ зэхэту, купсэхэм къапедзэ.
КъыздэкӀыр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Нэхъыбэу къыщокӀ губгъуэхэм, хуейхэм, мэзлъапэхэм, хадэхэм, чэтыпӀэжьхэм, куэншыб щылъыпӀэхэм.
Къэгъэщхьэпэгъуэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Силосу иплъхьэмэ, Ӏэщым фӀыуэ яшх. ЛъабжьэщӀэ хъурейхэр ещӀ, адыгэхэм ахэр къыщӀахри яшх, нысэщӀащхьэкӀэ йоджэ.
КъэкӀыгъэр къэмыщхьэлъэ ипэкӀэ адыгэхэм, абазэхэм, нэгъуэщӀ лъэпкъхэми, ипкъ цӀынэр яукъэбзурэ яшх. Каротин, витамин зэмылӀэужьыгъуэхэр хэлъщ.
|
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ КъэкӀыгъэщӀэныгъэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. |
Тхылъхэр[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]
Хьэкъун Б. Адыгэ къэкӀыгъэцӀэхэр. ТхылътедзапӀэ «Элбрус». Налшыч 1992 гъ.